ś.p. Ks. Franciszek Szmyt 1914 – 1998

Ks. Franciszek Szmyt

Urodził się dnia 7 IX 1914 roku w miejscowości Przysiersk w powiecie świeckim. Jego rodzicami byli Julian i Anastazja z Mitręgów. Ojciec był mistrzem budowlanym i posiadał niewielkie gospodarstwo rolne (1,2 ha), zmarł w 1918 roku w Hagen, na skutek ran odniesionych podczas działań wojennych.

Szkołę podstawową ukończył w Przysiersku w 1926 roku. Następnie kontynuował naukę w Gimnazjum Biskupim „Collegium Marianum” w Pelplinie. W 1934 roku zdał maturę. Po rocznej przerwie, w czerwcu 1935 roku powrócił do Pelplina i wstąpił do Seminarium Duchownego. Tonsurę i niższe święcenia otrzymał w 1937 i 1938 roku. Musiał przerwać naukę, kiedy wybuchła wojna. Podczas wojny pracował jako robotnik rolny w Przysiersku. Po zakończeniu działań wojennych pomagał w organizowaniu szkoły powszechnej w Przysiersku, gdzie sam od marca do sierpnia 1945 roku pracował jako nauczyciel. Dnia 2 listopada tegoż roku został przyjęty na piąty rok studiów w seminarium. Dnia 22 XII 1945 roku otrzymał święcenia subdiakonatu. Święcenia diakonatu przyjął z rąk Prymasa Polski ks. kardynała Augusta Hlonda dnia 24 II 1946 roku. Święcenia kapłańskie przyjął dnia 21 XII 1946 roku z rąk biskupa chełmińskiego Kazimierza Józefa Kowalskiego.

Jako wikariusz pracował w parafiach w Koronowie (1 I 1947- 16 I 1948) oraz św. Jana w Toruniu (17 I – 3 XI 1948). Dnia 3 listopada 1948 roku został zwolniony z obowiązków wikariusza. Pełnił jednak funkcję prefekta (Państwowe Gimnazjum, Liceum Ogrodnicze, Szkole Ogólnokształcącej dla Dorosłych, Seminarium dla Wychowawczyń Przedszkoli, Liceum Ogólnokształcącym im. Kopernika) oraz kapelana domu sióstr elżbietanek przy ul. Żeglarskiej. Mieszkał na terenie parafii św. Jakuba, w wikariatce przy ul. Browarnej. Dnia 21 IV 1953 roku złożył w Bydgoszczy ślubowanie wierności Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej i Jej Rzadowi.

Dekretem z dnia 21 IV 1958 roku został mianowany administratorem parafii św. Antoniego na toruńskich Wrzosach. Prace w parafii objął z dniem 1 maja. Przez kilka lat sam prowadził parafię, jednak systematyczny wzrost liczby wiernych sprawił, że pojawiła się potrzeba drugiego księdza do pomocy. Do 1964 roku pomagał ówczesny student historii ks. Stanisław Kardasz. Od 1967 roku w parafii pracował na stałe jeden wikary, a od 1980 roku dwóch wikariuszy.

Podczas posługi ks. Szmyta dokonano szeregu prac remontowo budowanych. W latach 1969-1970 powiększył plebanię, dobudowując piętro. Pobudował także dom gospodarczy, w którym urządził dwie salki katechetyczne. Zainstalował elektryczne ogrzewanie kościoła oraz odnowił zabytkową kaplicę na Barbarce. Spośród sprzętu liturgicznego trzeba wymienić zakupienie drugiego dzwonu.

Za nie prowadzenie księgi inwentarzowej był dwukrotnie karany grzywną. Pierwsze orzeczenie karne za brak księgi inwentarzowej w latach 1965 i 1966 przypłacił grzywną w wysokości 500 zł. Kolejne orzeczenie skazujące go na karę 1000 zł. lub 10 dni aresztu nasi datę 16 III 1968 roku.

Dnia 15 II 1970 roku został mianowany II wicedziekanem, a w następnym roku wicedziekanem dekanatu toruńskiego. Od dnia 7 XII 1976 roku pełnił funkcje dziekana. Dnia 2 VII 1983 roku został obdarzony godnością honorowego kanonika Kapituły Kolegiackiej Chełmżyńskiej.

Od początku lat osiemdziesiątych czynił starania zmierzające do budowy nowego, większego kościoła. Gromadził potrzebne materiały i starał się o zgodę władz na rozpoczęcie prac budowlanych. Otrzymał nawet pozwolenie na rozbudowę istniejącej świątyni. Planowane przedsięwzięcie było jednak ponad jego siły. Dnia 7 VI 1986 roku ordynariusz chełmiński ks. biskup Marian Przykucki podziękował mu za ofiarną pracę i przeniósł od dnia 1 września na zasłużoną emeryturę. Ks. Szmyt przekazał parafię nowemu proboszczowi już dnia 6 VIII 1986 roku.

Pozostał w Toruniu, zamieszkał u rodziny, w dzielnicy Rubinkowo III. Przez kilka lat intensywnie posługiwał jeszcze w parafii św. Maksymiliana Marii Kolbego. Zmarł dnia 14 VI 1998 roku w Toruniu. Liturgia pogrzebowa miała miejsce w kościele św. Antoniego na Wrzosach. Został pochowany na cmentarzu parafii św. Jakuba.